Λύστε κάθε απορία σας
Ο ουρολόγος Χαράλαμπος Σ. Τορονίδης, στην Καβάλα, απαντά έγκυρα και υπεύθυνα σε συχνές ερωτήσεις ασθενών.
-
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ;
Ο προστάτης είναι ένας αδένας που έχει μέγεθος όσο ένα κάστανο και βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη.
Περιβάλλει την ουρήθρα, δια μέσου της οποίας αποβάλλονται τα ούρα.
Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι να εκκρίνει ένα ειδικό υγρό, το προστατικό υγρό που μαζί με τα σπερματοζωάρια και το υγρό των σπερματοδόχων κύστεων εξέρχεται διαμέσου της ουρήθρας σαν σπέρμα, κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
-
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;
Από τη μέση ηλικία το μέγεθος του προστάτη αυξάνεται προοδευτικά σε όλους τους άνδρες. Αν ο προστάτης μεγαλώσει αρκετά, ελαττώνει τη διάμετρο της ουρήθρας διότι την πιέζει και η ροή των ούρων γίνεται πιο αδύναμη και πιο αργή. Αυτό μπορεί να συμβεί και σε μετρίου μεγέθους προστάτες. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται Καλοήθης Υπερπλασία Προστάτη (ΚΥΠ).
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν είναι καρκίνος, ούτε οδηγεί σε καρκίνο, παρόλο που κάποιος μπορεί να έχει ταυτόχρονα και τα δυο. Μία αύξηση του μεγέθους του προστάτη και αλλαγή στη ροή της ούρησης, λοιπόν, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε καρκίνο του προστάτη. Γι αυτό κάθε άνδρας μετά την ηλικία των 50 ετών πρέπει να επισκέπτεται τον ουρολόγο του μια φορά το χρόνο για πρόληψη καρκίνου, κάνοντας ένα PSA, αλλά και για συμβουλές και πιθανή βοήθεια για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.
-
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΛΟΗΘΟΥΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται πιο συχνά είναι:
- Συχνουρία, δηλαδή η ανάγκη να ουρείτε αρκετά συχνά
- Αδύναμη ροή ούρων
- Νυχτερινή έγερση για ούρηση (νυχτουρία), δηλαδή να ξυπνάτε αρκετές φορές τη νύχτα για να ουρήσετε
- Δυσκολία στην πρωινή έναρξη της ούρησης
- Επίσχεση (ο ασθενής δεν μπορεί να ουρήσει)
-
ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ Η ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη απασχολεί 1 στους 2 άνδρες ηλικίας άνω των 60 ετών. Τα συμπτώματα της νόσου χειροτερεύουν με την αύξηση της ηλικίας, καταλήγοντας να απασχολούν περίπου 80% των ανδρών ηλικίας άνω των 60-80 ετών.
-
ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙ Ο ΓΙΑΤΡΟΣ ΜΟΥ ΑΝ Ο ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΙΟΓΚΩΜΕΝΟΣ;
H κύρια μέθοδος που έχει ο ιατρός σας για να εξακριβώσει αν έχετε διόγκωση του προστάτη είναι η δακτυλική εξέταση από το ορθό. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης ο ιατρός σας ψηλαφεί τον προστάτη σας μέσω του εντέρου. Η εξέταση δεν είναι επώδυνη και προκαλεί μόνο μικρή ενόχληση στους περισσότερους ασθενείς.
Αυτή η εξέταση δίνει τη δυνατότητα στον ιατρό σας να εκτιμήσει το μέγεθος του προστάτη και να εξακριβώσει εάν έχει εξογκώματα ή ανώμαλη υφή. Ακόμα μια σημαντική εξέταση (ανώδυνη) είναι το υπερηχογράφημα από την κοιλιά ή από το έντερο που σε συνδυασμό με τη δακτυλική εξέταση δίνουν μια πλήρη εικόνα της κατάστασης του προστάτη.
-
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΟΗΘΟΥΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;
Όταν ο ουρολόγος διαγνώσει καλοήθη υπερπλασία προστάτη επιλέγει την κατάλληλη θεραπεία. Σκοπός της θεραπείας είναι η ανακούφιση του ασθενούς από την ταλαιπωρία που του δημιουργούν τα συμπτώματα που προαναφέρθηκαν. Ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τον κλινικοεργαστηριακό έλεγχο, ο γιατρός μπορεί να επιλέξει μία από τις παρακάτω θεραπευτικές λύσεις:
- Αναμονή και παρακολούθηση
- Φαρμακευτική θεραπεία
- Μη επεμβατικές μεθόδους
- Χειρουργική αντιμετώπιση
-
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ;
Εμφανίζεται στις μεγάλες ηλικίες, είναι πρώτος σε συχνότητα στους άνδρες στην Ευρώπη και μετά τον καρκίνο του πνεύμονα αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από νεοπλασματική νόσο.
7% των ανδρών στην Ευρώπη θα εμφανίσουν κλινικά τη νόσο, ενώ το 1,3% θα πεθάνει από αυτή.
Αιτιολογικοί παράγοντες είναι:
- Η ηλικία
- Η φυλή
- Η κληρονομικότητα
Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου είναι οι διατροφικές συνήθειες (μεγάλη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, μειωμένη πρόσληψη λαχανικών και βιταμινών όπως Ε και D, μειωμένη πρόσληψη ιχνοστοιχείων όπως σελήνιο, λυκοπένης, πρωτεϊνών σόγιας και ενδεχομένως ω-6 πολυακόρεστων οξέων που βρίσκονται στα ιχθυέλαια).
Δεν υπάρχει σαφής συσχέτιση του καρκίνου του προστάτου με το κάπνισμα, τα διάφορα αφροδίσια νοσήματα και τις σεξουαλικές συνήθειες.
Ορισμένοι εργάτες σε βιομηχανίες καδμίου παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Κάθε άνδρας ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών πρέπει να υποβάλλεται σε ετήσιο έλεγχο PSA και δακτυλική εξέταση.
Οι ασθενείς με συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό που προσέρχονται στο ιατρείο πρέπει, επίσης, να ελέγχονται με δακτυλική και PSA. Σε άτομα με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου προστάτου συνιστάται ετήσιος έλεγχος PSA από την ηλικία των 40 ετών.
Η πρώιμη διάγνωση συμβάλει στην ανακάλυψη του κλινικά εντοπισμένου καρκίνου που είναι ο μόνος που μπορεί να αντιμετωπιστεί ριζικά και να προσφέρει ίαση στο ασθενή.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Ο κλινικά εντοπισμένος καρκίνος αντιμετωπίζεται είτε χειρουργικά (ριζική προστατεκτομή) είτε με ακτινοθεραπεία. Τελευταία χρησιμοποιείται η ενδοϊστική θεραπεία (βραχυθεραπεία).
Εξαίρεση στον κανόνα αποτελούν ασθενείς με πολύ μικρό όγκο, καλά διαφοροποιημένο και ηλικίας μεγαλύτερης των 60 ετών (στάδιο Τ1α). Σε αυτούς επιβάλλεται στενή παρακολούθηση.
Ο μεταστατικός καρκίνος αντιμετωπίζεται με ορμονικούς χειρισμούς.
Αυτοί διαχωρίζονται σε πρώτης και δεύτερης γραμμής.
-
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ;
Μετά τον καρκίνο του προστάτη αποτελεί το δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο του ουροποιητικού.
Η συχνότητά του είναι αυξημένη στις μεγάλες ηλικίες με μέση ηλικία εμφάνισης τα 69 έτη για τους άνδρες και τα 71 έτη για τις γυναίκες, μπορεί όμως να εμφανιστεί σε κάθε ηλικία.
Ευθύνεται για το 2,6% των θανάτων στους άνδρες και το 1,4% στις γυναίκες.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
- Επαγγελματική έκθεση σε χημικά καρκινογόνα (εργάτες βιομηχανιών ελαστικών, πετρελαίου, δέρματος, χημικών και βαφών)
- Κάπνισμα
- Κατάχρηση αναλγητικών
- Χρήση κυκλοφωσφαμίδης
- Ακτινοβολία της πυέλου
- Χρόνια κυστίτιδα και μερικές λοιμώξεις
- Κληρονομικότητα
Η νόσος εμφανίζεται συνήθως (85%) με αιματουρία, η οποία μπορεί να είναι είτε μικροσκοπική είτε μακροσκοπική, συχνά δε είναι διαλείπουσα.
Ερεθιστικά συμπτώματα (συχνουρία, νυκτουρία, επιτακτική ούρηση) μπορεί να υπάρχουν.
Σπάνιες εκδηλώσεις είναι ο οσφυϊκός πόνος, ψηλαφητή μάζα, οίδημα κάτω άκρων, απώλεια βάρους.
Η διάγνωση πάντα επιβεβαιώνεται με την κυστεοσκόπηση και τη βιοψία.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από το στάδιο της νόσου.
Ασθενείς με επιφανειακό νεόπλασμα, μετά την εκτομή και βιοψία του, είτε εντάσσονται σε πρόγραμμα συστηματικής παρακολούθησης, είτε σε ενδοκυστική θεραπεία.
Σε περιπτώσεις με μεγάλους, πολλαπλούς, υποτροπιάζοντες όγκους, ή συνύπαρξής τους με καρκίνωμα in situ από μεταβατικό επιθήλιο χορηγείται πάντα επικουρική ενδοκυστική θεραπεία.
Ασθενείς με διηθητικούς όγκους είναι υποψήφιοι για ριζική κυστεκτομή.
Εκτεταμένοι και ανεγχείρητοι όγκοι αντιμετωπίζονται συνήθως με χημειοθεραπεία.
-
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ;
Αιματουρία είναι η κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής αποβάλλει ούρα που περιέχουν αίμα.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
- λιθίαση ουροποιητικού
- υπερπλασία προστάτη
- ουρολοιμώξεις
- καρκίνος ουροποιητικού
- λήψη αντιπηκτικών φαρμάκων
- αιμορραγική διάθεση
ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ
- κλινική εξέταση
- δακτυλική εξέταση του προστάτη
- γενική ούρων
- καλλιέργεια ούρων
- γενική αίματος
- ουρία, κρεατινίνη
PSA
- ακτινογραφία ουροποιητικού
- υπερηχογράφημα ουροποιητικού
- ενδοφλέβια πυελογραφία
- κυτταρολογική ούρων
- κυστεοσκόπηση
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
- σε ουρολοίμωξη αντιβιοτική αγωγή
- σε λιθίαση συνήθως εξωσωματική λιθοτριψία
- σε υπερπλασία προστάτη φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική θεραπεία
- σε καρκίνο χειρουργική θεραπεία